Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2009

Ανταπόκριση Παλαιστινιακών κομμάτων στην Αιγυπτιακή πρωτοβουλία

Η Φατάχ το Λαϊκό Μέτωπο το Δημοκρατικό Μέτωπο ,το Κόμμα του Λαού, η Εθνική Πρωτοβουλία και η PLO ανακοίνωσαν στις 14 Σεπτεμβρίου ότι ανταποκρίθηκαν στην αιγυπτιακή πρωτοβουλία αλλά διαφώνησαν με την πρόταση για αναβολή των παλαιστινιακών εκλογών μέχρι τον Ιούνιο του 2009. Μετά την υπογραφή και από τη Χαμάς η επισημοποίηση της συμφωνίας θα γίνει μετά την Αιν αλ Άτχα στα τέλη Νοέμβρη.
Η αιγυπτιακή πρωτοβουλία-μεσολάβηση που ξεκίνησε στις αρχές Σεπτεμβρίου καλεί σε υπογραφή συμφωνίας συμφιλίωσης και τερματισμό του παλαιστινιακού διχασμού, με τη δημιουργία κοινών υπηρεσιών Ασφαλείας στη Λωρίδα της Γάζας με 3000 μέλη εκπαιδευμένα από άραβες και Αιγύπτιους και τη διεξαγωγή παλαιστινιακών εκλογών τον Ιούνιο του 2010. Επίσης τη δημιουργία μιας «ανεξάρτητης επιτροπή» με εκπροσώπους των παρατάξεων η οποία θα έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή ενός σχεδίου εθνικής ενότητας και δεν θα έχει άλλες «πολιτικές υποχρεώσεις». Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει ακόμα την ανταλλαγή κρατουμένων και την αναμόρφωση του εκλογικού συστήματος.
Από το Φεβρουάριο του 2009, η Αίγυπτος έχει μεσολαβήσει σε έξι γύρους συνομιλιών συμφιλίωσης στο Κάιρο μεταξύ των παλαιστινιακών παρατάξεων κυρίως ανάμεσα στις αντίπαλες Φατάχ και Χαμάς για να σταματήσει η διαμάχη αλλά λίγα αποτελέσματα έχουν επιτευχθεί μέχρι τώρα.
Στα μέσα Σεπτεμβρίου η κεντρική επιτροπή της Φατάχ δέχτηκε την αναβολή των εκλογών με τον όρο να μην γίνουν μετά τον Ιούνιο 2010, ενώ το Λαϊκό Μέτωπο και το Δημοκρατικό Μέτωπο σε χωριστές ανακοινώσεις δέχτηκαν το σχέδιο αλλά ζήτησαν εκλογές τον Ιανουάριο 2010, ενώ εξέφρασαν και διαφωνίες με την εναλλακτική επιτροπή αντί της κυβέρνησης εθνικής ενότητας που προτείνεται. Η Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ δεν είχαν απαντήσει αλλά μελετούσαν το σχέδιο. Ο Χανίγιε σε δήλωσή του είπε ότι αντιτίθενται στην διεξαγωγή εκλογών πριν την εθνική συμφιλίωση και την διεξαγωγή εκλογών μόνο στη Δυτική Όχθη. Η Αίγυπτος σκόπευε να καλέσει όλες τις παλαιστινιακές παρατάξεις στο Κάιρο αρχές Οκτώβρη.
Σήμερα ο Αμπάς ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμος να εκδώσει απόφαση για διεξαγωγή εκλογών στις 25 Ιανουαρίου και η Χαμάς ανακοίνωσε πως θα υπογράψει το σχέδιο. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «η συμφιλίωση είναι η στρατηγική μας επιλογή...και σκοπεύουμε να υπογράψουμε τη συμφωνία και να φροντίσουμε να εφαρμοστεί». Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Μααν υπάρχουν μεγάλες διαφωνίες μέσα στη Χαμάς σχετικά με την ψήφιση του σχεδίου και η επίσκεψη του Μεσάλ στο Κατάρ συνδέεται και με τη συζήτηση του. Σύμφωνα με την ίδια πηγή η ηγεσία της Χαμάς στη Συρία έχει μικρότερο ενδιαφέρον να υπογράψει τη συμφωνία.
Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ επανέλαβαν ότι θα υποστηρίξουν κυβέρνηση εθνικής ενότητας μόνο αν εκπληρώνει τους όρους του Κουαρτέτου (ΗΠΑ, ΕΕ, ΟΗΕ και Ρωσία) σύμφωνα με τους οποίους η Παλαιστινιακή κυβέρνηση πρέπει να αποκηρύξει την ένοπλη αντίσταση και να αναγνωρίσει το Ισραήλ. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ η Χαμάς και άλλες Παλαιστινιακές παρατάξεις δεν εκπληρώνουν αυτούς τους όρους.
Στέλεχος της Χαμάς σχολίασε: «αυτό που χρειάζεται είναι μια κυβέρνηση που να εκπληρώνει τις επιθυμίες του παλαιστινιακού λαού και να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του, όχι μια κυβέρνηση που θα υπόκειται στους όρους του Κουαρτέτου, καθώς τις θεωρούμε άδικες και δεν μπορούμε να τις δεχτούμε». Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz οι ΗΠΑ δεν υποστηρίζουν το σχέδιο συμφιλίωσης καθώς θεωρούν ότι μια τέτοια κυβέρνηση θα υπονομεύσει τις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ. Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν από τον Μίτσελ κατά τη διάρκεια της είσκεψής του στην Αίγυπτο και της συνάντησης που είχε με τον αρμόδιο αιγύπτιο αξιωματούχο Ομάρ Σουλειμάν. Έτσι οι ΗΠΑ ενώ θεωρητικά θέλουν τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων συνομιλούν μόνο με την κυβέρνηση του Αμπάς που εκτός από το ότι είναι μη εκλεγμένη «αντιπροσωπεύει» μόνο τη Δυτική Όχθη.
Στις 15 Οκτωβρίου το μέλος της κεντρικής επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου Καιϊντ Αλ Γούλ δήλωσε πως το Μέτωπο ποτέ δεν έλαβε επίσημο αντίγραφο του αιγυπτιακού σχεδίου. Όπως είπε, είχαν βέβαια τη δυνατότητα να μελετήσουν το σχέδιο, όμως η Αίγυπτος περίμενε μέχρις ότου η Φατάχ και η Χαμάς υπογράψουν την πρόταση πριν τη δώσει σε άλλες παρατάξεις.. Ωστόσο το Δημοκρατικό Μέτωπο, το Κόμμα του Λαού και το Μέτωπο Λαϊκού Αγώνα δήλωσαν ότι έλαβαν το σχέδιο τις 11 Σεπτεμβρίου. Ο επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου επίσης κατέκρινε το σχέδιο λέγοντας πως αντί για μια συζήτηση μεταξύ όλων των παρατάξεων, όπου θα έκαναν τα σχόλιά τους και θα έφταναν όλοι μαζί σε πραγματική συμφωνία, και με δεδομένο το φιάσκο την έκθεσης Goldstone, αποφασίστηκε να ζητηθεί ένα ναι ή ένα όχι από τη Φατάχ και τη Χαμάς πριν την αναμόρφωση του σχεδίου. Η Φατάχ έδωσε το ναι αλλά η Χαμάς μελετούσε ακόμα το σχέδιο. Επίσης το ΛΜ ζήτησε ένα πλήρως αντιπροσωπευτικό σύστημα κάτι που δεν είναι στα σχέδια ούτε της Φατάχ ούτε της Χαμάς.
Σήμερα η Χαμάς ανακοίνωσε ότι αναβάλετε επίσκεψη στην Αίγυπτο γιατί ο Σουλεϊμάν λείπει στο εξωτερικό, και επεσήμανε επίσης πως δεν έχει αντίρρηση στο σχέδιο αλλά θέλει να επισημάνει κάποια σημεία. Σύμφωνα με δηλώσεις του Μούσα Αμπού Μαρζούκ η καθυστέρηση οφείλεται και στη στάση που κράτησε η ΠΑ για την προώθηση της έκθεσης Goldstone. Την καθυστέρηση με αυτή την αφορμή καταδίκασε το Λαϊκό Μέτωπο ενώ ο Τάχα από τη Χαμάς δήλωσε ότι η Χαμάς κρατεί πλέον μόνο 51 Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Είναι αξιοσημείωτο ότι παρόλες τις επιθέσεις στη Γάζα και το μποϋκοτάζ στο οποίο έχει υποβληθεί η κυβέρνηση της Χαμάς από το 2006, το γεγονός ότι η Χαμάς είναι έτοιμη να συμμετέχει στις εκλογές. Όσον αφορά το εκλογικό σύστημα, επειδή η Φατάχ έχει μεγαλύτερη δύναμη στις πόλεις της Δυτικής Όχθης προτιμά ένα πιο αντιπροσωπευτικό σύστημα ενώ η Χαμάς προτιμά το παρόν σύστημα όπου βουλευτές εκλέγονται ανά περιφέρεια.
Στην πορεία προς τη συμφωνία η Χαμάς πιέζει για απελευθέρωση κρατουμένων της και θέλει ο Αμπάς να πιέσει την Αίγυπτο να βοηθήσει στην διέλευση αγαθών από το πέρασμα της Ράφα. Καθώς η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας είναι πάρα πολύ άσχημη μια οριακή βελτίωση στους όρους ζωής θα ενίσχυε την δημοτικότητα της Χαμάς.
Ιδιαίτερα δύσκολο είναι και το ζήτημα των δυνάμεων Ασφαλείας. Η Χαμάς θέλει φυσικά οι δυνάμεις ασφαλείς στη Δυτική Όχθη να αποστασιοποιηθούν από τον αμερικανό στρατηγό Ντέιτον (που είναι ουσιαστικά ο επικεφαλής τους) από την άλλη είναι εντελώς απίθανο πως Ισραήλ ή ΗΠΑ θα δεχτούν ενσωμάτωση της Χαμάς στις δυνάμεις ασφαλείας στη Δυτική Όχθη.
Η πρωτοβουλία φυσικά δεν ορίζει τη στάση της νέας κυβέρνησης σε σχέση με την αντίσταση, τις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ και τις προηγούμενες συμφωνίες με το Ισραήλ. Ο Αλί Μπάρακε πολιτικός επικεφαλής της Χαμάς στο Λίβανο δήλωσε ότι αν γίνει ένα δημοψήφισμα όπου οι Παλαιστίνιοι αποφανθούν πως δέχονται τις συμφωνίες με το Ισραήλ (κυρίως του Όσλο) τότε η Χαμάς θα εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα.